Beton üretimi kullanılan hammadde(ler) ve proses gereği toz oluşumu ve atmosfere yayılmasını birlikte getirmektedir. Toz oluşum noktalarını üç ana grupta incelemek mümkündür:
- Agreganın nakli, stoklanması, doldurulması ve boşaltılması sırasında oluşan tozlar.
- Çimentonun nakli, stoklanması, doldurulması ve boşaltılması sırasında oluşan tozlar.
- Proses arasında nakil, doldurma ve boşaltma işleminden doğan tozlar. (kuru tip karışım üreten santrallerde transmiksere yükleme sırasında oluşan tozlar)
Sonuç olarak oluşan tozun, kullanılan silo ekipmanları üzerindeki olumsuz etkileri ve tozun kendisinin muhafaza edilmesi, ekonomik değeri olmasının ötesinde çevreye olan olumsuz etkileri ve bu konudaki çevre korumaya yönelik kanun ve yönetmelikler uyarınca toplanması, tutulması veya atmosfere yayılmasının engellenmesi gerekmektedir.
Agreganın nakli, stoklanması, doldurulması-boşaltılması esnasında oluşan tozların giderilmesi:
Hava kalitesinin korunması yönetmeliği MD.6/5'te verildiği üzere, yıldız silolu ve açıkta stoklanan malzeme kullanan santrallerce uygulanabilir. Agrega bunkerli sistemlerde, agrega bunkerinin kapalı hacim haline getirilerek, aspirasyon yolu ile toplanan tozlu havanın filtre edilerek atmosfere verilmesi ve kamyon yükleme (boşaltma) noktaları ile bantlı konveyörlerin kapatılması ve rüzgar etkilerinden uzak tutulması gereklidir. Filtre edilecek noktaların uzaklığı noktasal filtre uygulamalarının uygun sonuçlar vereceğini göstermektedir
Çimentonun nakli, stoklanması, doldurulması ve boşaltılması sırasında oluşan tozlar:
Bu madde altında çimentonun silobastan silolara doldurulması sırasında oluşan tozlanma değerlendirilmiştir
Yapısal özellik etkileri:
Silo doldurma borusunun silo tepe noktasından düşey olarak veya silo duvarına teğet olarak girişi gereklidir. Farklı uygulamalarda tozuma ve filtre kullanılıyor ise filtre yükü artacaktır.
Filtresi olmayan bir silodaki emisyon:
Filtre kullanılmayan ve kötü dizayn edilmiş, üzeri açık bir silo düşünmek ve silodaki kayıpları (toz emisyonunu) tespit etmek mümkün değildir. Ancak, doldurulan çimentonun % 8’i mertebelerinde kayıp olacağı tahmin edilir.
Silo uygun dizayn edilmiş ise takriben her silo dolumunda (15 tonluk avaraj bir silobas için) 65-100 kg civarındadır. Bu değer aynı zamanda hava kalitesinin korunması yönetmeliği toplam emisyon sınır değerinin (15 kg/saat) 4-5 katına tekabül etmektedir.
Proses arasında nakil – doldurma boşaltma işlemi sırasında açığa çıkan emisyonlar:
- Silodan nakil esnasındaki kaçaklar ve dizayn hatasından kaynaklı emisyonlar,
- Sna hatları ile çimento tartı bunkerinde dolum esnasında çıkan emisyonlar,
- Tartım işleminden sonra ana karıştırıcıya boşaltma esnasında oluşan emisyonlar,
- Agreganın tartımı esnasında oluşan emisyonlar,
- Agreganın bantlı konveyörle nakli esnasında oluşan emisyonlar,
- Kuru tip santrallerde mixer yükleme noktasındaki emisyonlar
Bu tip emisyonların niceliğinin tespiti oldukça zordur. Rüzgar, yağmur gibi etkenler önemli ölçüde şartları değiştirebilmektedir.
